Goud, zilver & uurwerken

Hamsa (hand of oog van fatima)

De Hamsa (ook bekend als Khamsa) is een met de hand gemaakt amulet en wordt gebruikt voor de persoonlijke bescherming door zowel Joden  en  Moslims.
De naam heeft een Semitische oorsprong en betekent letterlijk "vijf".
De Hamsa wordt meestal weergegeven in de vorm van een symmetrische hand, met aan beide zijden een duim, dus niet op de anatomisch correcte manier.
Hoewel veel gebruikt door zowel Joden en  Moslims, dateert haar oorsprong  van vóór beide religies en wordt toegeschreven aan de godin Tanit, een Fenicische maangodin, aanbeden als de beschermgodin van Carthago.


Een filigrain Hamsa met twee duimen

De "Hamsa" wordt ook wel de hand van Fatima genoemd, die de dochter  van Mohammed was.
Het verhaal gaat dat zij aan het koken was toen haar man met een nieuwe vrouw binnenkwam. Van schrik liet zij de lepel vallen en roerde door met haar hand in de kokende pap, die er ongeschonden met twee duimen uit kwam. 

De "Hamsa" symboliseert de vijf geboden van de islam:
De bedevaart naar Mekka ten minste eenmaal in een leven,
het publiekelijk belijden van de islam,
 
Het geven van liefdadigheid,
Vasten tijdens de Ramadan en 
drie keer per dag bidden richting Mekka.

De "Hamsa" herinnert elke moslim aan de vijf geboden  en verzekert hem een weg naar de hemel, als hij de geboden opvolgt.

Oorspronkelijk werd de "Hamsa" gebruikt als bescherming tegen demonen en geesten.
Volgens het moslim geloof,  hebben demonen en geesten de neiging om  in verlaten huizen en plaatsen te verblijven.

De moslims schilderden op hun deurpost met blauwe verf een Hamsamerk ten teken dat het huis bewoond was.

Dit teken is gelijkwaardig aan de rol van de Mezoeza in het jodendom dat het huis en de mensen die wonen in het beschermt.

De Noord-Afrikaanse Joden brachten de "Hamsa"  mee naar Israël als een bescherming tegen het boze oog, en als een teken van geluk.

Het verschil tussen de Islamitische en Joodse Hamsa is de duim en op de hamsa gegraveerd de naam van Jahweh.

Deens: Hamsa hånd eller øjet af Fatima
Duits: Hand der Fatima
Engels: hamsa
Frans: main de Fatima
Italiaans: Hamsa (a mano o occhio di Fatima
Nederlands: Hamsa (hand of oog van fatima)
Noors: Hamsa (hånd eller øye med Fatima
Portugees: Hamsá
Spaans: jamsa
Zweeds: HAMSA (hand eller öga av Fatima

Categorie: Sieraden | Religieus zilver

Auteur: Dhr. Huub van der Sanden